Open Kerken Hilvarenbeek 26 november 2017, verslag

Open Kerken Brabant had tot doel eenieder kennis te laten nemen van dit belangrijke culturele erfgoed. In de komende jaren zullen zo’n 200 kerkgebouwen in onze provincie een nieuwe bestemming krijgen. Dat is een enorme uitdaging, voor parochiebesturen en voor de bisdommen Breda en Den Bosch.

Als pilotparochie in het dekenaat Bladel-Oirschot kreeg de Norbertusparochie te maken met het fenomeen ‘herbestemming’ bij drie in 2013 aan de eredienst onttrokken kerken. Er moest met weinig expertise een ‘passende’ nieuwe functie worden gevonden. Belangstellenden konden tijdens Open Kerkendag zien hoever dit proces is.

 

Haghorst
In Haghorst lieten sportarts Anke Stevens en sportrevalidatiearts Bart Neefs met gepaste trots zien hoe ze samen met de heer Mutsaerts de voormalige St. Josephkerk tot een praktijk voor fysiotherapie hebben omgebouwd. Met hun praktijk Buiten Gewoon Gezond oogstten zij terecht veel lof van de bezoekers.
Het is een prachtige, transparante ruimte, ingericht met respect voor de bouwkundige elementen van de voormalige kerk en zijn interieur. “In dit gebouw vinden we de rustgevende sfeer die past bij onze praktijk”, aldus Anke en Bart.

Voor deze gelegenheid hadden ze een kleine fototentoonstelling ingericht over de geschiedenis van het voormalige kerkgebouw. Ook de inwoners van Haghorst zijn zeer content met de nieuwe functie en bovenal met de ‘bewoners’, Anke en Bart.

Esbeek
In Esbeek werd de bezoeker in de voormalige kerk ‘verrast’ met een 3D-presentatie. Vrijwilligers hebben zich de laatste jaren maximaal ingespannen voor de plannen om van de voormalige kerk een Samenwijsaccommodatie te maken.
De presentatie geeft een mooi beeld van de toekomstige ruimte: transparant en ook hier - het gebouw is een rijksmonument - met zorg voor het behoud van bouwkundige elementen en het nog bestaande kerkinterieur. Als nu de vleermuizen maar geen roet in het eten gooien…

Biest-Houtakker
De diapresentatie in Biest-Houtakker gaf de bezoeker een beeld van het voormalige kerkinterieur.

De Coöperatie Behoud Kerkgebouw Biest-Houtakker, de nieuwe eigenaar, is nog op zoek naar een passende bestemming voor het gebouw, waar die middag het licht prachtig door de ramen viel.

Andreaskerk
Voor veel belangstellenden was het de eerste keer dat zij de kleine, lichte en pas gerestaureerde Andreaskerk aan de Vrijthof in Hilvarenbeek binnenstapten. Menig bezoeker die eerder al in de R.K. Petrus- en de Willibrorduskerk was geweest, moest wennen aan het interieur.

Een vriendelijk echtpaar ontving de bezoekers en was verrast door het in hun ogen grote aantal. Men waardeerde het zeer dat met name parochianen ‘van de overzijde’ ook belangstelling toonden voor hun kerk.

Petruskerk
In de Petruskerk in Hilvarenbeek konden bezoekers op zoek gaan naar engeltjes. Die waren vooral te vinden op het hoofdaltaar en de beide orgels.

Tegelijkertijd vertelden vrijwilligers bij de stand van natuurvereniging VNMH over de bewoners op de kerktoren: de slechtvalk en de uil. In de kooi van de slechtvalken liggen vaak overblijfselen van geringde prooidieren. Uit de gegevens op de ringen is veel af te leiden. Zo dienen vooral jonge duiven van buiten Hilvarenbeek de slechtvalken tot prooi.
Een opgezette kerkuil en een video over het gedrag van moeder uil verlevendigden de presentatie.

Voor koffie en thee konden bezoekers terecht bij leden van de Venerabele Gilde, die ook uitleg gaven over kerk-tv.

Orgel- en beiaardconcert
Tussen 14.00 en 15.00 uur speelde Wil van den Broek, organist in Diessen, 'het Nederlandse lied' op het grote Van Hirtumorgel. Dat leverde  een wel heel bijzonder concert op, waar bezoekers verrast op reageerden: ‘Je verwacht eerder werken van bijvoorbeeld Bach.' Of: 'Een vrolijke noot in het programma.’
Na afloop nam Gideon Bodden het stokje over om een uur lang passanten en mensen op de terrassen aan de Vrijthof te vergasten op een beiaardconcert. 

Een rondje om de toren
Om 16.00 uur was in de Petruskerk de presentatie van een boekje van Jac Peeters: Een rondje om de toren. Het beschrijft een wandeling van 2,4 km door het centrum van Hilvarenbeek. De auteur maakt ons hierin ook graag deelgenoot van zijn herinneringen aan karakteristieke panden op de route en aan markante Beekse personen.
Na een woordje van de auteur en enkele liederen van de Beekse Cantorij met orgelbegeleiding van Ad van Sleuwen hield burgemeester Ryan Palmen het boekje ten doop. De sponsors van het project konden daarna als eersten een exemplaar in ontvangst nemen; de overige aanwezigen mochten er een ophalen tegen betaling van €3,95, of meer... De opbrengst van het rijk geïllustreerde boekje komt namelijk ten goede aan Stichting de Beekse Beiaard. Het is o.a. te koop bij Peter Swaanen.
Zichzelf begeleidend op accordeon bezong Harrie Al ter afsluiting nog het bekende lied over de Beekse zwerver Willem Fik.

Willibrorduskerk
In Diessen verschenen de eerste bezoekers al na de Eucharistieviering van 9.30 uur. Zowel parochianen, met name uit Hilvarenbeek, als mensen van buiten de parochie waren verwonderd over de schoonheid van het kerkinterieur. Belangstelling was er vooral voor de gerestaureerde zijaltaren en het hoofdaltaar, alsook voor het schitterende Van Hirtumorgel. In de kerk was volop informatie te vinden over de geschiedenis van de kerk en het interieur.
Ook hier kon men deelnemen aan de fotozoektocht Waar zijn de engeltjes? Voor sommige bezoekers warempel nog een hele klus, zelfs voor de trouwe kerkbezoeker!
Er was waardering voor de rondleidingen van Ad Hoozemans, waarin hij onder meer aandacht besteedde aan de bouwgeschiedenis.

Orgelconcert
Vanaf 19.30 uur bespeelden de organisten van onze parochie - Jacques Lemmens, Jac Peeters, Ad van Sleuwen en Sjak Smulders - in de Willibrorduskerk de twee nieuwe kistorgels en de beide klavieren van het Van Hirtumorgel.
Het programma was zeer gevarieerd met werk van componisten uit de 16de tot en met de 20ste eeuw.
Er was muziek voor één instrument maar ook voor twee, drie en zelfs vier orgels tegelijk. Dat Ad van Sleuwen er enkele ‘Sinterklaasnoten’ doorheen strooide, bleef bij het aandachtig luisterende publiek niet onopgemerkt...
De Norbertusparochie mag zich gelukkig prijzen dat ze - inclusief de hier niet genoemde Wil van den Broek en GertJan van Heijst - op zes getalenteerde organisten een beroep kan doen…

Kortom…
Open Kerken Hilvarenbeek had in enkele dorpen nog concurrentie van de goedheilig man. Toch bracht een mooi aantal belangstellenden een bezoek aan de (voormalige) kerkgebouwen in onze gemeente. Het waren mensen van allerlei pluimage, uit alle windstreken en met diverse motieven voor hun bezoek: fotografen, parochiebestuursleden, openbaar bestuurders en vooral veel parochianen. Het doel van deze dag - aandacht vragen voor het belang en het behoud van cultureel en religieus erfgoed als onze kerken - is zeker gehaald.