Interieur Willibrorduskerk
Van Hirtumorgel
Bernardus Petrus van Hirtum heeft het monumentale orgel gemaakt voor ƒ3300,--. Volgens pastoor Jacobs is er drie jaar aan gewerkt, tussen 1856 en 1859.
In 1937 zijn er aan de toren belangrijke restauratiewerkzaamheden uitgevoerd. Voor het orgel hadden ze grote consequenties.
- De torenzolder werd verwijderd, waardoor er voor de grote spaanbalgen geen ruimte meer was.
Er kwam een magazijnbalg voor in de plaats. - Nog ingrijpender was de verhuizing van het orgel van de balustrade naar de torennis. De orgelkast is daarbij ernstig beschadigd.
Na herstelwerkzaamheden in de jaren 70 kwam het orgel weer op zijn oorspronkelijke plaats te staan.
Tijdens de laatste restauratie in 2011 is er aan de hand van oude tekeningen van de firma Van Hirtum een nieuwe spaanbalg gemaakt. Ook het pijpwerk is gerestaureerd. Sindsdien klinkt het orgel mooier dan ooit. Het kan worden beschouwd als één van de meest bijzondere en fraaiste instrumenten uit de streek.
Beschrijving
Bovenop staan drie grote beelden, voorstellende koning David met zijn harp en twee engelen met bazuinen. Ze zijn vervaardigd door de gebroeders Goossens uit Den Bosch.
De twee fluitspelende puti (kleine engeltjes) en de muziekinstrumenten aan de zijkant zijn waarschijnlijk van de hand van beeldsnijder Van der Mark uit Oirschot. Ze dateren vermoedelijk uit 1873. Wat vooral opvalt is een serpent, een blaasinstrument in de vorm van een slang, dat werd gebruikt ter begeleiding van de zang.
Terug...
Preekstoel
In een tijd zonder microfoons en versterkers was de pastoor toch goed verstaanbaar dankzij de preekstoel. Het klankbord weerkaatste het geluid omlaag naar de gelovigen. Geen woord ging verloren, als men wilde luisteren tenminste…
De preekstoel is gemaakt door Johannes van Ursel uit Antwerpen en dateert van vóór 1748. Hij staat op een zeshoekige voet. De eveneens zeshoekige kuip is van onderen voorzien van guirlandes.
Tijdens het pastoraat van Reinierus de Graaff is in 1748 de preekstoel verfraaid met panelen. Daaarop staan de beeltenissen van de vier evangelisten en Christus. De volgorde, gezien vanaf het deurtje, is: Mattheus, Marcus, Christus, Lucas en Johannes.
Boven de preekstoel hangt een zeszijdig klankbord met afgeronde hoeken. Aan de onderzijde is de Heilige Geest uitgebeeld als een duif in een stralenkrans.
Terug...
Willibrordusaltaar
Jan Gijsbreghts van den Rode richtte op 4 september 1432 een altaar op gewijd aan St.-Willibrord.
Dit hoogaltaar is bij restauratie van de kerk in 1913 tot op de tombe afgebroken. Het schilderij van de heilige werd toen tegen de noordzijde van het priesterkoor gehangen. Daar is het tijdens de Tweede Wereldoorlog beschadigd door granaatinslag .
Het bovenstuk van het huidige altaar is pas in 1949 onder pastoor Van der Linden geplaatst. Het is gemaakt met materiaal van oude altaarstukken, waaronder de zuilen uit de kerk van Loon op Zand.
Restauratie 2017
In 2017 hebben vrijwilligers onder de deskundige leiding van Bart van Nunen de bouwelementen van het Willibrordusaltaar gerestaureerd.
Het tabernakel in jugendstil is bij deze gelegenheid vervangen door een exemplaar in barokstijl.
Dit nieuwe tabernakel (foto en beschrijving hieronder) is afkomstig uit de aan de eredienst onttrokken Sint-Hubertuskerk te Watermael-Bosvoorde nabij Brussel. Nu sluit het altaar qua uitstraling beter aan bij de in 2015/2016 gerestaureerde Anna- en Maria-altaren. Uit genoemde kerk komen ook de twee koorbanken die sinds kort in het priesterkoor staan.
Verder zijn het schilderij (zie onder) en de putti’s (boven op het altaar) grondig gerestaureerd.
Nieuwe tabernakel
De afbeelding op het tabernakel is gebaseerd op Jesaja hoofdstuk 6, de verzen 6 en 7, het verhaal over hoe Jesaja geroepen werd. De onreine lippen van de profeet worden gereinigd met een gloeiende kool die de engel van de Heer uit het brandofferaltaar heeft genomen. Door dit offer wordt de zonde weggenomen en krijgt Jesaja zijn zending om het volk tot God terug te brengen. Er is sprake van slechts één stronk die zal overblijven… Daarmee wordt de link gelegd met de stronk waaruit één twijg ontspringt, en zo komen we bij het geboorteverhaal van Jezus.
Betekenis
Het brandoffer met de hete kool, het wegnemen van de zonde, de zending van de profeet, het is een voorafbeelding van het Misoffer. Niet meer worden dieren geslacht en verbrand, het kruisoffer van Christus heeft de wet van zonde en dood vernietigd. Dit offer wordt in de Eucharistie present gesteld. Zoals God via de engel present was bij de profeet, zo is God present in de gave van het Eucharistisch Brood in het tabernakel.
Het schilderij in olieverf heeft een formaat van 300 X 207 centimeter. Het is gesigneerd met J.J. Liberti fc, en in 1738 in opdracht van pastoor Martheus van IJzendijck gemaakt.
Het schilderij beeldt St.-Willibrordus uit, gekleed in koorkap, die in aanbidding voor het Kind Jezus neervalt. Het Kind zit op de schoot van Moeder Maria en daarachter staat de H. Jozef. We zien kruiken met water als symbool voor de waterputten die Willibrord overal sloeg. (Bij de kerk ligt zo’n Willibrordusput.) Op de achtergrond zien we een afbeelding van een kerkje, ten teken dat Willibrord veel kerken en parochies stichtte.
Terug...
Maria-altaar
In de noordelijke dwarsbeuk bevindt zich het Maria-altaar. Het oudste gedeelte dateert van vóór 1744. Op het altaar staat het beeldje van
Onze-Lieve-Vrouw Zoete Moeder Gods.
De bouwkundige elementen van het altaar zijn eind 2015 / begin 2016 gerestaureerd door vrijwilligers onder de deskundige leiding van Bart van Nunen.
Het schilderij stelt de H. Dominicus voor, die van Maria de rozenkrans ontvangt. De afbeelding is in de jaren 40 van de vorige eeuw tevoorschijn gekomen, nadat dorpsonderwijzer meester Kunen het doek had gereinigd. Omdat de randen van het doek te veel beschadigd waren, schilderde hij om Maria de vijftien geheimen van de rozenkrans.
Aan de voet van Maria zit een hond met een brandende fakkel in zijn bek, symbool voor de trouw van Dominicus en zijn vurige geloofsijver.
Terug...
Beeldje van Onze-Lieve-Vrouw Zoete Moeder Gods
Detail 1: Maria bezoekt haar nicht Elisabeth
Detail 2: Jezus is geboren in de stal van Bethlehem
Anna-altaar
Het Anna-altaar staat onder bescherming van het gilde Sint-Sebastiaan. Al in 1484 bezat dit gilde een altaar in de Willibrorduskerk. Onder het pastoraat van Matheus IJzendijck werd de schuurkerk in 1744 verrijkt met een altaar van de H. Anna. Dit altaar bevindt zich nu in de zuidelijke dwarsbeuk.
Het is een houten, gepolychromeerd altaar, waarvan de altaartafel is versierd met een medaillon en de letters I H S. Het monogram IHS is de weergave van de eerste drie letters van Jezus in Griekse hoofdletters (ΙΗΣΟΣ): Iota, Eta en Sigma. Dit wordt ook geschreven als IHC. Veelal wordt dit monogram opgevat als Jezus Hominium Salvator, vrij vertaald: Jezus, redder der mensen.
Verder heeft de tombe draperieën en een versiering gestoken uit hout en rijkelijk verguld. Ze zijn in 1839 of 1840 aangebracht door meester-schrijnwerker H. Koenen uit Eindhoven. Hij heeft toen onderhoud gepleegd aan het altaarstuk en het verfraaid. Het altaar zelf is in 1840 opnieuw geschilderd door J. Baijens, meester-imitatiemarmerschilder uit Eindhoven.
Het altaar is eind 2015 / begin 2016 gerestaureerd door vrijwilligers onder de deskundige leiding van Bart van Nunen. Klik hier voor meer informatie.
Schilderij op het Anna-altaar
Tussen twee zuilen en twee kolommen op het Anna-altaar bevindt zich een schilderij van 170 x 135 cm, voorstellende de H. Anna. Het doek is niet gesigneerd en de schilder is onbekend.
Anna werd op hoge leeftijd moeder van Maria. Op het doek geeft ze haar dochter onderricht. Op de achtergrond de H. Joachim, met daarboven engelen met bloemenkransen.
De H. Anna is de patrones van de zwangere vrouwen. In Molenschot, een dorpje bij Gilze-Rijen, komen jaarlijks rond haar feestdag op 26 juli talloze vrouwen en meisjes bijeen in een kapel om te bidden om een toekomstige partner. Sint Anneke geef me een manneke is dan de inhoud van hun gebed.
Beeld Sint-Sebastiaan
Bovenaan het altaar prijkt het beeld van Sint Sebastiaan. Het witgeverfde, mahoniehouten beeld is in 1743 geschonken aan het Gilde Sint-Sebastiaan door de toenmalige hoofdman Andries Otten. Het is van de hand van beeldhouwer Walther Pompe uit Antwerpen.
Communiebank
Het priesterkoor wordt aan de voorzijde afgesloten door een rijk gesneden, barokke, eiken communiebank, die dateert uit het begin van 19de eeuw. Hij bestaat uit zeven ajour-panelen tussen pilasters met voorstellingen van symbolen die te maken hebben met de Eucharistie. Van links naar rechts:
Paneel 1: druiventrossen (verwijzend naar de wijn), de toonbroden uit de oude Joodse tempel van Jeruzalem en aren (verwijzend naar het brood).
Paneel 2: (deurtje): de pelikaan die zijn jongen voedt met zijn eigen bloed, dat hij uit de borst pikt. (Dit is een oud zinnebeeld van Christus, die ons voedt met zijn Lichaam en Bloed). Op de pilaster staat een altaarschel, waarmee tijdens de H. Mis onder de consecratie wordt gerinkeld.
Paneel 3: de H. Hostie tussen engelenkopjes. Op de pilaster zijn ampullen te zien, de kannetjes met water en wijn.
Paneel 5: het Lam Gods op een boek met zeven zegels (uit het boek Openbaringen). Johannes vertelt hoe hij in een visioen het Lam Gods (=Jezus) zag zitten op een boek met zeven zegels. Omwille van onze zonden is Hij geofferd op het kruis. Hij zal op het einde der tijden het Laatste Oordeel vellen en de zegels van het boek verbreken.
Op de pilaster zien we nog een wierookvat uit de eredienst. Wierook branden doen we ter ere van God. We bewieroken dan ook de H. Hostie, omdat we geloven dat Jezus hierin werkelijk aanwezig is.
Paneel 4: miskelk
Paneel 6 (deurtje): de Ark van het Verbond, symbool van Gods aanwezigheid bij het Joodse volk. Hierin bewaarde men de twee stenen tafelen, waarop God voor Mozes de tien geboden had geschreven. Dit was het eerste verbond van God met de mensen.
De Eucharistie is, naar de woorden van Jezus zelf, het nieuwe en altijddurende Verbond in zijn Bloed.
Paneel 7: druiventrossen, een verwijzing naar de wijn van de Eucharistie, die het Bloed van Christus is.
Terug...