Niet of-of maar en-en
Marc Massaer
Broeders en zusters in Christus,
Heel veel mensen gaan deze weken op vakantie: een tijd van loskomen van wat ons dagelijks bezighoudt. Een tijd ook van ontmoeten: mensen opzoeken die je misschien lang niet gezien hebt of die nog helemaal nieuw voor je zijn. Een tijd ook waarin het woord gastvrijheid centraal staat. Het is heerlijk wanneer je echte Gastvrijheid mag ervaren, niet alleen in verre landen, maar ook dichtbij huis: bij familie, een vriend of vriendin, of zomaar bij een volslagen onbekende. lemand die je laat voelen dat hij er zonder bijbedoelingen helemaal voor jou wil zijn en jou aandacht schenkt.
De lezingen van de liturgie van deze zondag gaan ook over gastvrijheid. We hoorden in het boek Genesis hoe Abraham en Sara er alles aan doen het hun gasten naar de zin te maken. En we lezen in het evangelie hoe Jezus zich als gast thuis voelt in het huis van Maria en Marta.
Opmerkelijk is de uitspraak van Jezus tegenover Marta dat de luisterende Maria eigenlijk het beste deel verkoren heeft. Hoe moeten we dit goed verstaan? Over de houding van Marta en Maria zijn hele boeken volgeschreven. Eigenlijk is de kern van het verhaal wel duidelijk: het 'enige noodzakelijke' en het 'beste deel', dat is luisteren naar het woord van Jezus Christus. Voor de evangelist Lucas en voor gelovige christenen staat het woord van Jezus gelijk met Gods woord. Jezus spreekt in naam van God. Daar gaat dus niets boven.
Maar wij mensen hebben het druk: we hebben geen tijd of we nemen nauwelijks tijd om dat woord te beluisteren. We zijn bezig met allerlei materiële en praktische dingen. We hebben vaak zorgen tot over onze oren over 100 en 1 dingen. Het is een levensnoodzakelijke drukte: vanwege kinderen, vanwege het gezin, werk, zieken en ouderen direct om ons heen of - om in de stijl van het evangelie te blijven - vanwege onverwacht bezoek. Immers, je kunt God niet beminnen en aan de naaste voorbijgaan. Heeft Jezus niet gezegd: 'Wat je aan de minste der mijnen hebt gedaan, dat neb je aan Mij gedaan.'
Het is dus geen keuze tussen Marta of Maria, tussen bidden of werken, tussen actie en bezinning. Het is niet of-of maar eerder en-en! Jezus zegt niet tegen Marta dat ze moet ophouden met haar werk. Hij heeft het er alleen over dat ze zich zo 'druk' maakt. Het lijkt erop dat voor haar het bezoek belangrijker is dan de bezoeker. Voor Maria is Jezus de belangrijkste persoon. Martha gaat daar wat aan voorbij. Echte gastvrijheid laat de ander toe in onze eigen leefwereld. We stellen niet alleen ons huis maar ook onszelf open voor het hart van de ander. Woord en daad, zorgen en luisteren vallen dan samen. En er ontstaat een wederzijds geven en ontvangen.
Je kunt dat eigenlijk toepassen op allerlei facetten van ons dagelijks leven. Dat je als ouders de hele dag in touw bent, vinden kinderen vaak vanzelfsprekend. Maar ze vinden het zalig wanneer je 's avonds ook nog wat tijd maakt om aan bed naar hun verhalen te luisteren. En is het niet ook de klacht van veel hardwerkende mensen, dat zij thuis - bij alle zorg en aandacht voor de kinderen - te weinig tijd kunnen maken om nog echt naar elkaar te luisteren? En hoe dikwijls horen we patiënten in het ziekenhuis niet zeggen dat het verplegend personeel zich uitslooft en het 'heel goed' doet. Toch springt net die ene verzorgende eruit, omdat ze af en toe een paar minuutjes meer aandacht geeft om te luisteren naar wat er in de zieke omgaat aan angst en onzekerheid.
Wat Jezus aan Marta verwijt is dat die drukte ons lijkt op te vreten en ons zo opjaagt en in beslag neemt, dat de ander het gevoel heeft niet echt de aandacht te krijgen. Die liefdevolle aandacht geeft nu precies de ervaring van 'ik mag er zijn', van 'ik ben iemand voor een ander'. Door die luisterende ontvankelijkheid voor een ander kom je op het spoor van het 'wonder' dat iedere andere mens is.
Broeders en zusters in Christus,
Wat we meenemen van de lezingen van deze zondag is, dat het goed is actief te zijn zoals Martha maar dan ook met een Maria-hart. Dat we christenen zijn waarin zorgen en luisteren, werken en bidden in evenwicht zijn.
Marta staat model voor het actieve geloof, ons bezig zijn voor anderen: Maria neemt de tijd om te luisteren naar God en de naaste of om open te staan voor wat de H. Geest doorheen mensen tot ons wil zeggen. Het is daarom goed te luisteren naar elkaar en naar God voor we in actie komen. Op zijn tijd dienen we ons te herbronnen door te luisteren naar het woord van God om zo nieuwe energie op te doen voor ons bezig zijn voor anderen.
Moge God ons in deze vakantietijd de genade schenken deze woorden van Jezus in praktijk te brengen. Dan kunnen wij met nieuwe kracht en inspiratie Jezus meer van nabij volgen, tot meerderee eer en glorie van God en ten dienste van onze naaste. Amen.