Het woord van God volbrengen in daden
Marc Massaer
Broeders en zusters in Christus,
Als je iemand op straat ziet vallen met de fiets, dan ga je spontaan helpen of minstens vragen hoe het gaat. Als er bij familie, vrienden, buren plotseling iets ergs gebeurt, toon je belangstelling en bied je je hulp aan. Als iemand verdriet heeft, ziek is of in de put zit, spreek je spontaan vertroostende woorden. Je luistert naar zijn verhaal en toont medeleven.
Spontaan reageren zonder vooroordelen is openstaan voor onverwachte gebeurtenissen. Daartoe spoort het woord van God ons aan, namelijk geen uitvluchten zoeken maar je hart laten spreken; niet te lang nadenken en overgaan tot daden van barmhartigheid.
In de eerste lezing is het Mozes duidelijk dat het woord van God niet ver weg is. Het woord is dicht bij u, in uw mond en in uw hart. U kunt het dus volbrengen! Er klinkt iets door van: doe maar spontaan wat je goede hart je ingeeft.
Het overbekende evangelieverhaal van de Barmhartige Samaritaan is ook een voorbeeld van spontaniteit. Jezus vertelt het als een antwoord op twee vragen: wat moet ik doen om het eeuwig leven te verwerven? En wie is mijn naaste?
Opmerkelijk is dat een Samaritaan, die niet hoog aangeschreven stond bij de Joden, het slachtoffer langs de weg helpt. De Samaritaan wordt niet belemmerd door vooroordelen maar reageert spontaan op de noodsituatie van het slachtoffer dat gewond is door rovers.
Zijn twee voorgangers, de priester en de leviet, zien de man ook wel liggen, maar gaan in een boog om hem heen. Zij worden geremd, misschien door het idee dat ze zich niet mogen verontreinigen door contact met een halfdode mens. Misschien hebben ze ook wel gedacht: het is zijn eigen schuld. Ze zijn in feite gevoelloos voor hun naaste en sluiten hun hart af voor de noden van anderen.
De Samaritaan gaat naar het slachtoffer en gebruikt olie en wijn om de wonden te doen genezen. Olie en wijn staat er niet zo maar toevallig. De olie is een spirituele verwijzing naar de olie die gebruikt wordt bij het sacrament van het doopsel, het vormsel, de priesterwijding en de ziekenzalving. En de wijn is een verwijzing naar de H. Eucharistie. Van Jezus weten we dat Hij de Geneesheer is van lichaam en ziel. Voor de ziel heeft Jezus de H. Sacramenten, tekenen van Gods liefde en Gods barmhartigheid, ingesteld om te genezen van de wonden van het kwade, de zonde, en van ziekten.
Broeders en zusters in Christus,
De boodschap voor vandaag is duidelijk. Wees barmhartig voor andere mensen zoals God barmhartig is, en dan verwerf je het eeuwige leven.
Laat je hart spreken voor mensen die je tegenkomt en die om verschillende redenen niet meetellen in de samenleving. Mensen met financiële moeilijkheden, mensen die aan de rand van de samenleving leven, geestelijk en lichamelijk gehandicapten, drugsverslaafden, gepeste en getreiterde mensen, buitenlanders, enzovoorts.
Hoe reageren wij op deze mensen die het niet gemaakt hebben in het leven en uitgestoten worden?
Je kunt allerlei redenen bedenken of lijken te hebben om in een grote boog om hen heen te gaan. Wat zullen de mensen uit mijn omgeving wel niet zeggen als ik met marginalen omga. Er is misschien afkeer om vuile handen te maken, angst om vrienden en bekenden te verliezen, omdat je partij kiest voor uitgestotenen, enzovoorts. Als je je hart niet laat spreken, dan komen we terecht in een harde, zakelijke samenleving waarin het ieder voor zich is en God voor ons allen. Als wij christenen heel eerlijk zijn naar onszelf, dan willen wij zo’n samenleving niet.
We zijn als mensen met elkaar verbonden en daarom is barmhartigheid zo belangrijk. Je het lot van mensen aantrekken en meeleven. De naaste zijn van iemand hoeft nog niet te betekenen dat je al zijn problemen oplost of ze als het ware overneemt. Doe wat je kunt, luister naar hen, begeleid hen en verwijs door, als het nodig is, naar professionele instanties. De Samaritaan deed zelf wel wat, maar het belang-rijkste was, dat hij het slachtoffer op zijn lastdier meenam en naar een herberg bracht. Daar werd verder voor de man gezorgd. De Samaritaan maakte er zich niet zo maar van af; hij hield wel contact met de waard en informeerde naar herstel van het slachtoffer.
Broeders en zusters in Christus,
Als we het woord van God omzetten in daden, dan laten we iets zien van Gods liefde en Gods barmhartigheid. Want het woord van God is niet ver, het is in je mond en in je hart. Je kunt het dus volbrengen in daden, als je maar je hart laat spreken. AMEN.