De toren van Siloam en het verhaal van de vijgenboom

Ontbottende vijgenboom

Marc Massaer

Broeders en zusters in Christus,

What`s in a name? Een bekend citaat van Shakespeare, dat hij Julia liet verzuchten tegen haar grote liefde Romeo in een van zijn toneelstukken.
Met die uitspraak heeft Shakespeare  een punt. Want inderdaad, op zichzelf heeft een naam natuurlijk geen betekenis, omdat die niets zegt over het voorwerp of over degene die  hem draagt. Je kunt per slot van rekening op basis van de naam van een ding alléén niet weten wat het kan. En in het geval van een persoon vertelt de naam niets over wie hij echt is.
Het gaat niet om de naam. Als je een rode bloem roos noemt, dan zegt dit nog niets over deze bloem. Als je echter een roos in bloei ziet staan, dan krijg je er een ander beeld van. Dat geldt ook voor mensen. Je leert iemand pas echt kennen als je hem of haar persoonlijk spreekt en ontmoet.
Er is echter één uitzondering op deze hele what’s-in-a-name-regel: dat zijn de namen van God die je tegenkomt in de bijbel. Anders dan de namen van mensen en dingen (die in feite nietszeggend zijn) zeggen de Zijne namelijk wel degelijk iets over Hemzelf. Ze vertellen iets over Zijn karakter, over Zijn eigenschappen - tonen je een glimpje van hoe Hij is en wie Hij voor je wil zijn.

Zo hoorden we in de eerste lezing van Mozes dat God zich bekendmaakt als diegene die er altijd is geweest. Of dat God de God van Abraham, Isaak en Jacob is. God leer je pas kennen als je Hem persoonlijk ontmoet. God is de Barmhartige, de Rechtvaardige en de Trouwe bij uitstek. Wie in contact komt met God, die ontdekt dat God anders is dan de mensen. Hij is de Oorsprong van alles en wil de harten van de mensen vernieuwen. Hij wil dat wij ons bekeren of veranderen van levensstijl.

De voorvallen uit Jezus’ tijd die we hoorden in het evangelie, zijn heel heftig. Pilatus liet een aantal Galileeërs ombrengen en er gebeurde een ongeluk met de toren van Siloam, waarbij 18 onschuldige slachtoffer vielen. Is onze tijd zo veel anders? Ik denk het niet. Denken we maar aan de hevige aardbeving van 7,3 op de schaal van Richter in Japan met vier doden en honderden gewonden; de oorlog in Oekraïne met vele duizenden slachtoffers en de dreigende hongersnood  in Afrika.

De reactie van Jezus op deze rampen is opmerkelijk scherp: Als ge u niet bekeert, zult ge allen op een dergelijke manier omkomen. Deze oproep is niet alleen gericht tot de mensen van Jezus’ tijd maar tot alle volgelingen van Jezus in alle tijden. Bekeer u en geloof in de blijde boodschap. Iedereen heeft bekering nodig; het maakt niet uit of je nu paus, bisschop, priester, diaken of leek bent, allen worden we opgeroepen om ons te bekeren tot God. Je bekeren is een levenslang proces en is nooit af.

Bekeren is consequenter Jezus navolgen en heeft alles te maken met de verandering van het hart. In ons hart zit licht en duisternis, we hebben allen onze goede maar ook onze zwakke kanten. De veertigdagentijd is een genadevolle tijd om onze zwakke kanten en zonden onder ogen te zien en daar iets mee te doen. Niet zeggen: ik ben zoals ik ben, en je zonden goedpraten. Dat is geen echte christelijke houding. Bekeren is jezelf toevertrouwen aan Gods barmhartigheid in het vertrouwen dat God een vergevende God is, die de mensen nieuwe kansen biedt. Het is een hele genade als je de waarde van het sacrament van de vergeving mag inzien. Het is pijnlijk te moeten zien hoeveel mensen de band met Jezus Christus in de H. Sacramenten zijn kwijtgeraakt. 

In het tweede gedeelte van het evangelie spreekt Jezus over het verhaal van de vijgenboom die geen vrucht draagt, maar toch nog een kans krijgt. Daarmee wil Jezus duidelijk maken dat God geduld heeft met de mens en er alles voor over heeft dat de mensen vanuit het geloof vruchten voortbrengen.

Wat bedoelt Jezus met het omspitten van de grond? Het omspitten van de grond is bedoeld om het onkruid weg te halen, zodanig dat de vijgenboom vruchten kan dragen. Spiritueel gezien betekent dit het wegdoen van de zonden, zodat de zonde het geloof niet verstikt.

Wat is de betekenis van het bemesten van de grond? Het bemesten van de grond is voeding geven aan de vijgenboom, zodat hij goed kan groeien, bloeien en vruchten dragen.

Waar halen wij als christenen de voeding voor ons geloof vandaan? Geestelijk voedsel mogen we halen uit het woord van God en de waarheid van de leer van de kerk. Beide mogen ons inspireren om te leven overeenkomstig Gods geboden en ons geloof om te zetten in daden. We mogen niet meegaan met de waan van de dag, waardoor we ons hart en ons verstand laten verblinden door de wereld. We moeten erover waken dat we onze relatie met Jezus Christus onderhouden door met ons geloof bezig te zijn. Vanzelfsprekend is de allerbelangrijkste voeding voor ons gelovig leven de H. Eucharistie.  Blijft dit doen om mij te gedenken, heeft Jezus gezegd. En nog meer heeft Jezus gezegd: Ik ben het Brood des levens. Wie Mijn Vlees eet en Mijn bloed drinkt, heeft eeuwig leven.  Of nog een andere uitspraak van Hem: Wie Mijn Vlees eet en Mijn Bloed drinkt, die blijft in Mij en Ik in Hem.
Als je tot de vriendenkring van Jezus wilt behoren en je de band met Jezus wilt blijven vasthouden, dan is het belangrijk Jezus te zien en te horen in de H. Eucharistie. Anders wordt Hij een Vreemde. Je geraakt los van de Kerk en gaat net zo denken als de wereld.

Moge de H. Geest ons verstand verlichten, opdat wij mogen inzien waar we ons dienen te bekeren om vele goede vruchten van goede daden voort te brengen, waarbij we elkaar liefhebben en God loven, eren en danken. Amen.

Printversie