Torenklokken Willibrorduskerk
De Diessense kerktoren is van de gemeente Hilvarenbeek, evenals de drie klokken. Ze dateren van na de Tweede Wereldoorlog.
Op twee van de huidige klokken staat een tekst:
Drie klokken sierden eens Ons stem is weer hersteld
deez ouwe trouwe toren Wij zingen als tevoren
en lieten d'r stem
in wijde omtrek horen. A.D. 1949
A.D. 1948
De oude klokken
Op de oude klokken uit 1821 - gegoten met klokkenspecie van nog oudere exemplaren - stonden de namen van de toenmalige schout (burgemeester) A.J.Lombarts en van de de assesoren (wethouders) K. Kouwenbergh en N. van Dijck.
De grote klok bevatte de volgende tekst:
Voorheen werd ik gedood. Nu word ik weer herboren door toedoen van schout en de assesoren
Op de middenklok was te lezen:
Door overmagt gescheurd. Kon ik geen klank meer geven aan ’t liefdelijk dorpsbestuur. Bedankt om mijn taal ‘t herleven
Op de kleine klok stond:
Door ’t stemmig zoet geluid door men in mijn bevin. Vorm ik met d’andere twee de grote terts en quint
De oude klokken zijn in januari 1943 in opdracht van de Duitse bezetter uit de toren geroofd om gebruikt te worden als grondstof in de wapenindustrie.
Opname op You Tube van de kerkklokken in de Willibrorduskerk
De 16-jarige havoscholier Leander Schoormans uit Breda heeft wel een heel speciale hobby. Hij reist stad en land af om om het geluid van zoveel mogelijk kerkklokken op te nemen en die te documenteren. Hij vindt het jammer dat het klokgelui verdwijnt, nu er hoe langer hoe meer kerken dichtgaan.
Met een microfoon neemt hij het geluid op en het op-en-neer gaan van de klokken legt hij op video vast. Alle details, zoals de tekst op de klokken, documenteert hij.
Klokgelui roept bij hem een euforisch gevoel op. Gelovig is hij niet; hij komt alleen naar de kerk voor de klokken...
Bron: een artikel van Jeroen Ketelaars uit het Brabants Dagblad van 7 december 2015.
Klokken van de Willibrorduskerk
Betekenis van het klokgelui
Beierende klokken laten ons weten dat er een viering ophanden is, maar de goede luisteraar merkt op dat hij ze ook op andere momenten hoort. Dat hun geluid soms varieert om een net iets andere boodschap te brengen. Ook in Diessen. Kwestie van traditie...
- Op de grote klok slaat een hamer het hele en het halve uur.
- Alle drie de klokken luiden bij een weekendviering en op feestdagen.
- De grote klok luidt bij een doordeweekse viering.
- Bij een huwelijksjubileum luiden de middenklok en de kleine klok.
- Bij een doop luidt de kleine klok na afloop van het doopsel.
- Bij de dodenherdenking en Allerzielen begint de grote (zware) klok en valt de middenklok bij.
Klokgelui bij overlijden en uitvaart
Effectief in hun eenvoud zijn de regels voor het luiden zodra iemand overleden is - als je ze kent! Aan de klok die het eerst luidt, is te horen of de overledene een man, een vrouw of een kind is:
- bij een man begint de grote klok, gevolgd door de middelste;
- bij een vrouw luidt de middelste en daarna de grote;
- bij een kind begint de kleine, gevolgd door de grote.
Die volgorde horen we ook bij de uitvaartmis.Wie er overleden is, melden de klokken niet; daarvoor hebben we tegenwoordig WhatsApp…
Luiden voor het Angelusgebed
Iedere middag om 12 uur geeft de grote klok twaalf slagen om het middaguur aan te kondigen. Na een korte pauze volgt een oproep om het Angelus te bidden met drie slagen van de grote klok.
De engel van de Heer heeft aan Maria de boodschap gebracht. En zij heeft ontvangen van de H. Geest, gevolgd door een weesgegroet.
Daarna nogmaals drie slagen met de grote klok
Zie de dienstmaagd des Heren, hij geschiede naar uw woord en een weesgegroet.
Vervolgens drie slagen met de grote klok.
En het woord is vlees geworden en het heeft onder ons gewoond, gevolgd door een weesgegroet.
Tot slot luidt de kleine klok
Bid voor ons H. Moeder van God omdat wij de beloften van Christus waardig worden Laat ons bidden.
In de paastijd wordt in plaats van het Angelus het Regina Coeli gebeden.
Vliegende klepel
Bij de Diessense klokken is er nog de bijzonderheid dat ze een ‘vliegende klepel’ hebben in tegenstelling tot de meeste luidklokken, met een ‘vallende klepel’. Het verschil zit in de wijze van ophanging van de klok.
Bij een vallende klepel is er sprake van een krukas, waarbij de klok slechts beperkt in beweging gebracht moet worden en de klepel op de onderkant van de klokrand valt.
Bij vliegende klepel zit de as gewoon aan de kroon van de klok. Hierbij moet er veel meer kracht worden uitgeoefend om de klok te laten luiden. Hij moet bijna 180 graden zwaaien naar links en naar rechts en staat dan bijna loodrecht omhoog. Daarbij vliegt de klepel (door middel van middelpuntvliegende kracht) mee naar boven en slaat hij tegen de bovenrand van de klok. Dit is een veel mooier geluid, indringender, en mede dankzij een dopplereffect rijker van klank. Het duurt wat langer eer zo'n klok luidt, maar ook wat langer voor hij uitgeluid is…
Klokje Theresiaklooster
Toen er nog zusters woonden in het Theresiaklooster in Diessen was het gebruikelijk dat het klokje van het klooster drie maal per dag het Angelus liet horen. Dit klokje bevindt zich thans in de Eenhoorn.