Geschiedenis Willibrorduskerk
De oudste schriftelijke vermelding van een kapel of kerkje dateert uit 1069. In dit document bekrachtigt paus Alexander II de schenkingen aan de abdij van Echternach. Uit een geschrift van de abdij blijkt dat er in 1161 een Basilica was te Diessen, een grootse naam voor een eenvoudig gebouw, dat met inheemse materialen zoals hout, stro en leem was opgetrokken. Wanneer de eerste stenen kerk werd gebouwd, is moeilijk te achterhalen.
Het oudste deel van de kerk, het priesterkoor, dateert van omstreeks eind 1300. Mogelijk is in 1450 het kerkgebouw door de huidige kerk vervangen.
Uitbreidingen
Het kerkgebouw is in de 15de eeuw al een één-beukige kerk van vier traveeën lang met een lager en smaller oostkoor, één koortravee lang en driezijdig gesloten. De eerste uitbreiding is de aanbouw van een schip en twee transepten of dwarsbeuken. Door de toename van het aantal gelovigen en door talrijke bedevaarten was de kapel te klein geworden. Bij deze uitbreiding ontstond een kruiskerk, die het karakter kreeg van een pseudobasiliek, een typische kerkstijl in de Brabantse Kempen. Ook is in deze periode aan de zuidzijde de sacristie gebouwd.
In het begin van het tweede kwartaal van de 16de eeuw heeft de laatste uitbreiding aan de kerk plaatsgevonden. De vijfde travee tussen de oorspronkelijk buitenmuur van de kerk en de toren is overkapt en de beide zijbeuken zijn aangebouwd.
Veranderingen na 1800
In 1820 betaalde de Staat der Nederlanden 6650 gulden als afkoopsom voor de verplichting het gebouw te onderhouden. De muur tussen de kerk en het torenportaal is in 1825 aangebracht, evenals de twee tochtdeuren. Ook zijn er in de eerste helft van de 19de eeuw aanpassingen in waterstaatsstijl aangebracht.
In 1902 werd een niet fraaie sacristie gebouwd tegen de noordzijde van het priesterkoor, die bij een latere restauratie is vervangen door de huidige.
Fraai rijksmonument
Hoewel er door de eeuwen heen verschillende restauraties zijn uitgevoerd, hebben de Diessense kerk en de toren hun oorspronkelijk uiterlijk weten te behouden. Het gebouw mogen we met enige trots gerust een zeer fraai rijksmonument noemen.