Als gij wilt, kunt ge 't

Willen is kunnen

Steven Barberien

“Als gij wilt, kunt ge de geboden onderhouden.”
Deze aansporing uit het boek Sirach spreekt ons niet erg aan, want wij hebben niet zoveel met geboden. Waarom zouden wij ze dan onderhouden? Net als zoveel andere mensen van nu denken wij vaak dat wetten en regels, geboden en verboden niet voor ons bedoeld zijn, maar juist voor de anderen.
Als we zelf 60 km per uur rijden waar 50 is toegestaan, dan is dat zo erg niet, vinden we; een belachelijke regel op die grote, brede weg. Maar als we dan ingehaald worden door iemand die 50 ook belachelijk traag vindt, dan zitten we te vloeken en te schelden achter het stuur: “Zo iemand moeten ze z’n rijbewijs afpakken!”

“Als gij wilt, kunt ge het wel, de geboden onderhouden.” Juist om dat willen, daar gaat het om. In Jezus’ leefwereld was de joodse wet een manier om God te zoeken en te vinden. Het nauwkeurig vervullen van de wet bracht je dichter bij God. Had God de tien geboden niet gegeven om het geluk en het heil van de mens te verzekeren? En was het geheel van de Thora er niet om het leven van de mens helemaal te richten op God?...

Jezus groeide op in die traditie, waarbij de wet een weg was om naar God toe te gaan. En op die weg was je nooit alleen. Heel Gods volk deed mee… Maar Jezus ondervond ook hoe mensen zochten naar mazen of uitwegen in de wet. Hoe ze onderhandelden met hun geweten om onder de wet uit te komen. Ze konden dan wel geen 60 rijden waar je maar 50 mocht, maar waren op een ander vlak creatief bij het interpreteren van de wet.

Jezus haalt zo enkele dingen naar voren waaruit blijkt dat men te veel ruimte neemt om Gods geboden te vertalen naar het dagelijks leven… Uit zelfzucht zwakken we die geboden af en houden we ons alleen nog bezig met de vraag of het overtreden van zo’n gebod geen nadelige gevolgen voor onszelf heeft. Maar hiermee gaan we voorbij aan de gevoelens van de mens die benadeeld wordt. Jezus wijst erop dat het gaat om de gesteldheid van je hart… Hij geeft een pakkend voorbeeld inzake echtbreuk. Je begaat niet pas de zonde wanneer je overspel pleegt, maar al op het moment dat je verlangen en je hart uitgaan naar die ander… op dat moment kwets je al jouw partner

Aan wie behoort jouw hart toe? Dat is de kernvraag. Als je Gods geboden slechts onderhoudt omdat het nou eenmaal moet, is dat dan van harte? Brengt dat jou dan dichter bij God?
Dit stukje evangelie laat duidelijk zien dat Jezus geen enkele wet of regel afschaft, maar juist duidelijker maakt. Hij scherpt de wet aan. Je moet haar van harte volbrengen! Er valt niet te sjacheren met Gods wet; die is eeuwig en vaststaand! De geboden blijven van kracht. Onveranderlijk. En daartegen zondigen in het klein of in het groot is en blijft zonde. Want elke fout tegen de liefde voor God en mensen, blijft fout, hoe wij dat ook draaien of keren.

Dus alles draait om onze wil: “Als wij willen, kunnen we Gods geboden onderhouden.”

Printversie